Werken met proeflezers vind ik zelf heel prettig. Je hebt namelijk een verhaal in je hoofd, inclusief omgeving en personages, maar komt het verhaal wel over zoals je het had bedacht? Of missen er dingen? Het kan namelijk zo zijn dat de lezer informatie mist die jij als auteur wel in je hoofd hebt, maar die je dus niet goed in het verhaal hebt verwerkt. Daarom is het fijn om te werken met proeflezers die in de doelgroep zitten. Dit zijn dus mensen die het boek zelf ook zouden gaan lezen en dus geïnteresseerd zijn.
Proeflezers kunnen hele waardevolle feedback geven op het verhaal. Door het verhaal te laten lezen kan je als auteur checken of het overkomt zoals je wil. Maar hoe werkt dat dan precies met proeflezers? En wanneer zet je ze in? Dat lees je hieronder.
Hoe kom je aan proeflezers?
Proeflezers zijn overal om je heen. Het zijn namelijk de mensen die het leuk vinden om boeken te lezen en dat zijn er best wel wat! Je kan hierbij denken aan mensen die dichtbij je staan, zoals vrienden of familie, of je kiest voor een proeflezer die wat verder van je af staat. Zeker de mensen die iets verder van je afstaan, vinden het waarschijnlijk minder “moeilijk” om wat kritischer te kijken naar het verhaal.
Maar waar vind je die mensen dan? Waar vind je proeflezers die verder van je af staan? Heel simpel! Plaats een oproep op social media. Er zijn namelijk heel veel mensen die dag in dag uit boeken verslinden en het geweldig vinden om een auteur te helpen bij het schrijven van een nieuw boek. Boekstagrammers, boektokkers en gewoon leesfanaten. Wist je bijvoorbeeld dat er op Facebook groepen zijn voor lezers? Zoek het maar eens op! Plaats een berichtje in de groep en ik weet zeker dat er een aantal enthousiastelingen zijn die je willen helpen.
Wanneer schakel je proeflezers in?
Het moment waarop je een proeflezer inschakelt is helemaal aan jou. Je kan er bijvoorbeeld voor kiezen om het te doen als je een paar hoofdstukken hebt geschreven of pas als jouw manuscript helemaal af is. Jij bepaalt. Om je op weg te helpen, een paar voor- en nadelen op een rij:
- Helemaal aan het begin van het schrijfproces: Hier deel je bijvoorbeeld wat jouw plannen zijn voor het boek. Waar wil je over schrijven? En hoe ziet de verhaallijn er (globaal) uit. Voordelen: je krijgt feedback op het grotere plaatje en je kan toetsen of het verhaalidee aansluit bij de lezer. Nadelen: je kunt nu geen feedback vragen op de schrijfstijl én het kan demotiverend zijn om te beginnen met schrijven als je veel feedback krijgt op jouw verhaalidee.
- Na een paar hoofdstukken: Hier deel je de eerste paar hoofdstukken met de proeflezers. Voordelen: je kan feedback vragen over de manier van schrijven en de opbouw van de hoofdstukken. Als er dingen anders moeten, kan je nu nog makkelijk bijsturen. Nadelen: de lezer weet niet hoe het verhaal verder gaat en kan dus niet veel zeggen over het verdere verloop van het verhaal.
- Als het hele manuscript staat: Je deelt het verhaal pas als je alle hoofdstukken hebt geschreven en het hele verhaal op papier staat. Voordelen: de proeflezer kan feedback geven op het geheel en dat geeft een duidelijk beeld van wat de lezer van het verhaal vindt. Nadelen: de feedback kan er toe leiden dat je een heel groot deel van je manuscript moet omgooien en aanpassen, waardoor je veel moet herschrijven.
Hoe zet je de proeflezers in?
Wanneer je de proeflezers inzet, is dus aan jou. Maar als je het doet, zorg dan dat je eruit haalt wat je wil. Dat doe je door vooraf goed na te denken over waar je precies feedback op wil ontvangen. Waar wil je dat de proeflezer op let? Waar ben je zelf bijvoorbeeld onzeker over? Deel dit met de lezer. Maak een vragenlijst met daarop gerichte vragen over onderwerpen waar jij een reactie op wil ontvangen. Twijfel je bijvoorbeeld over hoe je de personages hebt neergezet? Of over die ene scène die je zelf spannend vond om te schrijven? Vraag het aan de proeflezers! Op die manier krijg jij de feedback die je nodig hebt en kan je jouw verhaal nog beter neerzetten.
Wil je hulp bij het schrijven van jouw boek? Laten we samen aan de slag gaan!
In aflevering 6 van Schrijfwonder de Podcast deel ik nog meer over proeflezers en hoe ik proeflezers heb ingezet tijdens het schrijfproces.
Geef een reactie